Header Ads

test

NASKAH CARITO RANDAI LAREH SIMAWANG

NASKAH
CARITO RANDAI LAREH SIMAWANG


 


















Oleh:
SANGGAR MUDO BARAPI KOTA SOLOK













KESENIAN TRADISIONAL MINANGKABAU
“SANGGAR MUDO BARAPI
Kota Solok


SEKAPUR SIRIH
Assalmualaikum pamulo pambukak kato
jo bismillah kato dimulai
salam jo sambah disampaikan

bagai awa pamulai kato
sipatan rundiang pandahuluan
salam taujuak sanak sudaro
iyo kaganti bajawek tangan

nan takaba lareh simawang
duo jo diri siti jamilah
sitidarama anak nan gadang
asam sudin anak nan ketek

tipak kapado caritoko sanak
kok ado salah jo jangganyo
rila jo maaf kami mintak

buliah nak samo ka nan elok
randai bamulai hanyo lai
tanang dunsanak mandangakan



























ADEGAN 1
Siti Rawiyah jo Lareh Simawang
Siti Rawiyah
Assalamualaikum
Lareh Simawang:
Waalaikum salam

Kakak Denai Siti Rawiyah, Untuang Bana Kakak Datang, Kok Indak Denai Kadatang  Juo, Pai Manjalang Kakak  Kanduang.

Dihari nan kapatang
Aia  Lah Bulek Kapambuluah, Katolah Sudah Kamupakaik, Lah Dapek Kato Nan Saiyo, Iyo Jo Urang Batusangka, Sapatan  Kini Denai Kawin, Jo Urang Gadih Siti Rohani, Cucu Jasa Nan Pansiun, Alekko Alek Sabalah, Di  Batusangka  Sajo  Urang Baralek, Nan Hanguih Denai Manangguangkan, Tolong Dek Kakak  Jo Bicaro, Siti Jamilah Alun Lai Tahu, Kakak  Juo Nan Kamanyampaikan.

 Siti Rawiyah        :
Apo babini adiak surang lai ?

Den Tak Suko.... Den Tak Suko .... Den Tak Suko Diak Kanduang, Talingo Den Tak Suko Mandangakan, Mato Den  Tak  Suko Kamaliek, Kito  Manjadi  Buah  Gunjiangan  Urang Diak, Habih Dagang Baganti Dagang.... Kanalah  Maso Nan Dahulunyo, Samaso  Adiak  Tukang  Kabun, Tukang  Kabun  Tuangku Manduo, Etan Diranah  Padang Panjang.

Dek  Tunggang  Jalan Manurun
Baok   Balereang  Tampek Lalu
Samantang  Adiak  Badaun Rimbun
Kanalah  Rengek Nan Dahulu.

Lareh Simawang:
Itu Nan Usah Kakak Sabuik, Lai  Den  Kana  Guno  Tanah, Takana Guno Siti  Jamilah, Samaso Denai jadi Tukang  Kabun, Jamilah Jadi Tukang Masak, Disinan  Kasiah  Bamulai, Siti Jamilah Nan Mahaja, Mako Den Tahu Tuliah Baco, Sampai Den  Jadi  Juru Tulih, Takalo  Tabukak  Jabatan  Lareh, Siti Jamilah  Nan  Mausuakan Kapado  Tuangku  Mandua, Mangkok Den Lareh Di Simawang.

Siti Rawiyah        :
Kok Adiak  Lai  Mangana, Lai Takana Guno Tanah, Takana Jaso Siti Jamilah  ambeklah  Adiak  Babini  Surang Lai....!

Lareh Simawang:
Kakak Nan Indak Marasokan , Malu nan Denai Tangguang   Kini kak,
Hilia Mudiak Urang Bagunjiang, Satinggi  Nangkolah Pangkaik, Sajombang  Nangkolah  Badan , Awak  Gagah Babini Dagang, Bak Cando Urang  Indak  Laku
Nan diwakatu Kini Nangko, Malu  Bak  Raso Katalampok, Denai Dapek Bini Gadih, Jo Nan Gombang Siti Rohani.

Siti Rawiyah        :
Bia Bak Mano Alasan Adiak, Denai  Tak Suko Tu Diak  Kanduang, Adiak Babini Surang Lai, Indak Di Den Manyampaikan, Kapado Siti  Jamilah, Manuruik Paham  Hati Denai, Dalam Hiduik  Barumah Tanggo, Asa Lai  Sasakik  Jo Sasanang, Ka Bukik Samo Mandaki, Kalurah  Samo  Manurun, Surang Jadi Adiak Babini...!

Lareh Simawang:
Den Jo Padi Den, Indak Sia  Nan  Ka Manyiang, Den Jo Hati Den Indak Sia Nan Kamalarang.!


SITI JAMILAH KELUAR DARI KAMAR KETIKA PERCAKAPAN
SITI RAWIYAH SEDANG BERLANGSUNG DENGAN LAREH SIMAWANG
Siti Jamilah         :
Tuan Kanduang Lareh Simawang, Junjuangan Nyawo Badan  Diri, Pihak Kami Rang Padusi, Indak  Sakik-SaSakik Nangko, Indak Padiah sapadiah Nangko, Bak Pamenan  Diambiak  Urang,

Tapi Baalah Mangatokan, Bak Umpamo Mamacik Padang, Laki-Laki Tapacik Dihulunyo, Padusi  Tapaciak Dimatonyo, Dihelo Tangan Nan Luko.

Sabuah  Pintak Pinto Denai, Mananti Tuan Satahun Lai, Manantikan Anak Basikolah, Siti darama  Alun Lai Gadang, Siasam Sudin Alum  Baraka.


Lareh Simawang :
Bak  Tagalak  Kamatian, Kini Gata Isuak Digawik, Lah Cadiak  Bana  Kau  Kini  Hai... Jamilah...! Iko Lareh  Simawang
Aden Basutan Dimato  Den, Aden Barajo  Dihati  Den, Kandak  Den Pantang  Indak  Balaku, Pinto  Den  Pantang  Indak  Kabulieh,

Sadang Di Kakak Kanduang Den, Indak  Tahambek  Tabulintang, Konon Di Kau Anak  rang Dagang.

Usah Den Di Patah-Patah, Tapatah Pucuak  Jilantang
Usah  Den Ditagah –Tagah, Itu Pantang Lareh Simawang.

Siti  Jamilah        :
Tuan  Den  Lareh  Simawang, Indak  Patuik Tuan  Baitu bana, Mangatokan   Denai Dagang Sansai, Rang Dagang Paibo  Hati ...

Denai Tahu Dipadi  Denai, Padi Denai Padi Anjalai.
Denai tahu Jo Diri Denai, Diri Denai Dagang  Sansai.

Lareh Simawang:
Kalau Kau Tahu Jo Diri Kau, Tahu Diri Urang Dagang, Indak Basuko Jo Basako, Indak  Bakampuang  Jo  Halaman, Aden Nan  Usah  Ditagah-Tagah, Kalau Indak  Kasuko Kau, Kahilia Labuah Tarantang, Kamudiak  Indak  Bapaga, Tinggakan Nagari Lareh  Simawang, Babaliak Kau Ka Asa Kau....!
Siti rawiyah
Adiak den lareh simawang (siti rawiyah memeluk siti jamilah)


Lareh Simawang Marentak Lalu Maimbau Urang Jago Gadang

Lareh Simawang
Manalo Lah Urang  Jago Gadang, Capek Sugiro Lah Kamari

Rang jago gadang
Ampun kan denai tuan kanduang

Lareh Simawang
Langkok  Kan Kudo Nan Putiah, Kanakan Palano Kamalereng, Denai  Barangkai Kini Juo
(Lareh Simawang Barangkek Dihadang Oleh Ananya)

Siti Darama           :
Ayah Kanduang  Lambek  Kapakan, Kaladang  Padi  Rang  Dahulu, Ayah Kanduang  Jan Bajalan, Nantikan Gadang Kami Dahulu.
Lareh simawang
Nak kanduang siti darama
Kaduo si asam sudin
Usah ayah anak larang usah ayah anak tagah
Tingga kalian jo amak kalian
Siti darama dan asam sudin
Ayah
Ayah
(menangis)


Lareh  Simawang  Marentak  Lalu Berangkat Dengan Marah, Dan Siti Darama Dan Asam Sudin Mengejar Ayahnya, Dan Memegang Tepi  Baju Ayahnya. Lareh Simawang  Menolak  Anaknya, Hingga Siti Drama  Dan Asam Sudin Terjatuh, Dan Lareh Simawang Tetap Berangkat.

Siti Jamilah  Menangis Lalu Mengangkat Kedua Anaknya  Dan  Membawanya Kedalam Rumah

Siti jamilah
Nak kanduang siti darma kaduo si asam sudin
Bana kato ayah nak kito rang dagang sansei
Indak basuku jo bangso
Indak bakampuang bahalaman
(Menangis )
Datang siti rawiyah merangkuh siti jamilah dan anaknya

ADEGAN KE 2
SITI JAMILAH MEMBUNUH ANAKNYA
Siti Jamilah           :
Mano Nak  Kanduang Kaduonyo, Kok di Inok Dimanuangkan, Pihak Dikato Ayah  Anak, Itulah Kato  Nan  Sabananyo, Kito  Dagang  Tak Babanso, Indak Basuku Jo Basako, indak bakampuang bahalaman.
Kunun kok urang bakuliliang

Siti  Darama            :

Kampuang Jambak  Dibaliak  Rimbo, Dabaliak  Kampuang Banda Hilalang, Sadang  Dunsanak Lai Tak Tibo, Kunun Lah Urang sakuliliang

Asam  Sudin          :
Tatumbuak  Biduak Di Belokkan, Tatumbuk Aka  Dipungkiri, Kok Sampik  Alam Tambek  Tagak, Baok  Bakisa  Kanan  Lapang, Ba’a  Pikiran  Mandeh  Tantang Itu.

Siti  Jamilah           :
Nak  Kanduang  Siti Darama, Kaduo Asam Sudin, Lah  Tibo Garak  Dalam  Tubuah, Dihari  Sahari Kini, Bacarai Nyawo Jo  Badan,

Ikolah Pisau Rencong Aceh, Pisau Pusako Ayah Anak. Jo Iko Nyawo Disudahi ......!

Mati  Surang Mati Baduo, Mati katigo Payudahi, Nak Sanang Bana Hati  Ayah  nak, Nak Dikacak  Bana Dunia Nangko, Usah  Kito jadi Panghalang......!

Asam Sudin           :
Mangalah Mande   Sarupo   Iko, Didayo  Setan Jo  dubilih, Suruiklah  Mandeh Kanan  Bana, Pihak  Kapado Diri Denai, Alum nak Mati nan Bak  Kini, Denai Baniek  Gadang Bana, Kok Siang Basikola, Malam Pai Mangaji, Denai Nak Manjadi Lareh Pulo, Sarupo Jo Ayah Kanduang.

Siti   Darama          :
Adiak Den Si Asam Sudin, Usah Dilawan Kato Mande, Itulah Kato Sabananyo, Kok Sampai Kito Gadang, Malu Tak Mungkin Kito Apuih, Malu Tumbuah Malu Nan Jaleh,
Luko Kito Luko Dikaniang, Tak Mungkin Disaok Lai, Kito Urang Dagang Sansai diak, Indak Elok Urang Manjadi Lareh, Indak Elok Urang Bapangkaik, Urang Bapakaik Lupo Diri,

Mande Kanduang Badan Diri, Bunuh Dimande Badan  Denai, Pisau Nan Usah Mande Usokkan, Kok Taraso Padiah didiri denai, Tikamkan Sajo Kuek-Kuek, nak Jan Lamo Den Manangguangkan.

Siti Jamilah            :
Nak Kanduang Siti Darama, Maso Ketek  Anak  Den Gadangkan, Rangik  Saikua Mande Halau, Alun  Gadanglah  Mande Bunuah, Piciankan Mato Anak Kanduang, Usah Tampak  Pisau Malayang .......!

Siti Jamilah Manikan  Siti Darama,Darah Hiduik Bacucuran,Siti Darama  Mengeliat Kesakitan Dan Meninggal Dengan  Pisau, Siti Jamilah Menghampiri Asam Sudin.

Asam Sudin           :
Mande …. Mande ….. Alah  Gilo  Mande Den......! Kakak  Den Lah Dibunuhnyo .....!  Oooi ... Rang  Kampuang ......Tolong.....Tolong....Tolanglah Badan Denai ...
Denai Alum nio Mati ...!
Ampun mande …..
Ampun mande …..
Ampun mande …..

Siti Jamilah            :
Kalangiak ang Pai Mamakiak ......! Kasia Ang  ka Mangadu, Ayah Ang Jadi Marapulai, Sadang Basandiang Inyo Kini, Sarahkan ...... Sajo Diri   Anak.

Asam Sudin           :
Indak...mande …..Indak.... mande ……Indak......Mande..............!

Asam Sudi Mati Ditusuk Pisau Oleh Siti Jamilah

Siti Jamilah            :

Anak mandi denai manyauak
Buliah nak samo basah basah
Anak mati denai maramuak
Buliah nak samo bakalang tanah

Mati Surang .... Mati Baduo... Mati Batigo Manyudahi.
Maafkan denai nak kanduang ….
(manangih)
Terakhir Siti Jamilah  Membunuh Dirinya  Sendiri.
Seterusanya Urang  Jago  Gadang  Masuk  Pulang Dari Mancari Rumpuik Kudo, Dan Terkejut Melihat Mayat  Terbujur Diatas Rumah, Urang Jago Gadang Balari Manjapuik Siti Rawiyah, Dan Angku Kapalo. Yang sedang keladang dekat dengan rumah siti rawiyah (berladang membawa cangkul)

Siti Rawiyah, Angku Kapalo  Dan Urang Jago Gadang Masuk ke rumah

Angku Kapalo        :
Manolah Urang Jago Gadang, Tarangkan Asa Mulonyo, Mangko Tajadi Nan Bak Iko.

Urang Jago Gadang:
Am...Am...Ampunkan  Denai  Angku Kapalo, Den Tak Namuah Den Tak Namuah, Aden Dituduah Mambunuah Aciak Jo Adiak-Adiak Den ....
Asa Mulonyo Den Tak Tahu, Darah Taserak Den Tamui.

Siti Rawiyah           :
Usah Ditanyo Urang Jago Gadang, Tak Jaleh Dek Inyo Asa Mulonyo, Nan diwakatu kini Nangko, Suruah Urang Jago Gadang Manjapuik Lareh Simawang etan ka ranah Batusangka nan sadang basandiang inyo kini

Angku Kapalo        :
Manolah Urang Jago Gadang Barangkaik  Kini Juo, ang japuik lareh simawang, Gua Sakali Tabuah Larangan, Nak Tahu Urang Dalam  Nagari, Apo Garangan   Nan Tajadi.

Urang Jago Gadang Barangkek, Kedengaran Bunyi  Tabuah Dan  Orang Kampung Berdatangan

LAREH SIMAWANG DATANG DARI BATU SANGKA YANG DIJEMPUT OLEH URANG JAGO GADANG
Siti  Rawiyah          :
Sanang  Bana Hati Adiak, Papueh Bana Manghadang Dunia, Gangam Paciak Dunia Nangko Diak ....! Adiak Urang Bapangkeik, Adiak  Urang Bakuaso Di Batusangka, Adiak  Basandiang, Di Simawang Darah Taserak........!

Lareh Simawang    :
Indak ………..
Indak jamilah ……
Jan tinggakan denai jamilah
Asam sudin mari ayah gendong nak …
Siti darama …

Indak talok ayah iduik
Indak
Bia ayah mati …
Bia ayah mati …

(Sambil menangis)


Pisau Diambil Diatas Perut Siti Jamilah  Dan Langsung Membunuh Diri Sendiri, Pisau Keatas  Ditangkap Oleh Angku Kapalo Dan Menunduk Lareh Simawang


ANGKU PALO MENYAMBUT PISAU KETIKA LAREH AKAN BUNUH DIRI

Angku Kapalo        :
Lah Salah Angku Mamasangkan, Adaik Dimano Angku Pakai, Limbago Dimano Angku Tuangkan, Manuruik   Adaik Di alam dunia nan ko, alam Banamo MinangKabau,


Kok Tagaknyo Samo Tinggi, Kok Duduaknyo Samo Randah, Urang Asa Jo Urang Datang, Indak Ado Beda Jo Bedonyo,

Nan Jadi Pokok Pangka, Dimano  Bumi  Dipijak   Disinan   Langik Dijunjuang, Dima’a   Tabilang Tahantak  Disinan Tanaman Tumbuah,
Adaik Samo Dipakai, Limbago Samo Dituangkan
Tapi Kok  Jalan  Diasak Urang  Lalu
 Cupak Dialiah Urang  Panggaleh
Itu pantangan urang minang ……..

Lareh Simawang Gila Menangis Dan Tertawa

Angku kapalo
Lah masak padi di ladang
Dijamua mangko di kaka
Lah malang lareh simawang
Anak mati aka batuka





Tidak ada komentar